Beynəlxalq «Business Software Alliance» (BSA) təşkilatı ötən il üçün pirat kompüter proqramlarından istifadəylə bağlı hesabatını açıqlayıb.
Hesabata görə, Azərbaycanda 2008-ci ildə quraşdırılan kompüter proqramlarının ancaq 10 faizi lisenziyalı olub, qalan 90%-i isə pirat, yəni oğurluq proqramlardır.
Bu göstəriciylə Azərbaycan dünyanın ən çox piratçılıq yayılan 6-cı ölkəsidir.
Amma BSA-ın araşdırmasına görə, son 4 ildə Azərbaycanda bu sahədə müəyyən irəliləyişlər əldə olunub. Çünki 2005-2006-cı illərdə Azərbaycanda proqram təminatı piratçılığının səviyyəsi 94 faiz idisə, 2007-ci ildə bu rəqəm 92 faizə, ötən il isə 90 faizə enib.
Cənubi Qafqaz ölkələri öndə gedir
Ümumilikdə siyahıya 95 faizlə Gürcüstan, 92 faizlə Banqladeş, Ermənistan və Zimbabve başçılıq edirlər.
Piratçılığın səviyyəsi ən aşağı olan ölkələr
Proqram piratçılığının səviyyəsi ən aşağı olan 10 ölkə isə bunlardır:
Piratçılığın vurduğu ziyan 53 milyard dollara çatıb
2008-ci ildə dünya üzrə piratçılığın ümumi səviyyəsi 41 faiz olub. Kompüter piratçılığı sayəsində proqram təminatıyla məşğul olan şirkətlərin itkisi 53 milyard dollar olub. Yəni, oğurlanan pirat proqramlarının dəyəri bu qədər olub.
Piratçılıq adambaşına düşən gəlirə bağlıdır
Sözügedən hesabata əsasən, piratçılığın səviyyəsi ən çox ölkə əhalisinin adambaşına düşən gəlir səviyyəsi ilə birbaşa bağlı olur. Piratçılığın «inkişaf etməkdə olan» və «3-cü dünya ölkələri»ndə yayılması da bunu təsdiqləyir.
BSA-nın fikrincə, kompüterləşmə prosesi belə ölkələrdə adambaşına düşən gəlirlərin artım tempindən daha sürətlə gedir. Bu da yeni-yeni proqramlara ehtiyac yaradır və aşağı alıcılıq qabiliyyəti üzündən belə ölkələrdəki kompüter istifadəçiləri onlar üçün yetərincə baha olan lisenziyalı proqramlar əvəzinə, pirat proqramlar almağa üstünlük verirlər.
Bakıda lisenziyalı proqram almağa azı 300 manat xərcləyirsən, qara bazarda isə 5-10 manat
Hesabatdakı bu cür fikirləri Bakıdakı proqram təminatı qiymətləri də sübut edir. «Microsoft» proqramlarının rəsmi pərakəndə satışıyla məşğul olan «Best Computers» şirkətindən aldığımız məlumata görə, hər bir istifadəçi kompüteri üçün vacib olan 2 əsas proqramın alınmasına azı 300 manat xərcləmək lazımdır. Misal üçün, «Microsoft Windows Vista» proqramının ən bəsit formasının qiyməti 100 manat, yazı və cədvəllərin tərtibi üçün lazım olan Microsoft Office proqramının ən bəsit versiyası isə 200 manatdır.
Eyni proqramları isə disk satışı mağazaları və qara bazarda 3-5 manata əldə etmək mümkündür.
İnternetin inkişafı piratçıların da sayını artırır
Hesabata görə, dünya üzrə internet istifadəçilərinin sayının artması və sürətli internet xətlərinin yayılmasıyla piratçılıq daha da geniş vüsət alacaq. Çünki bütün dünyadakı internet istifadəçilərinin sayı ötən il 135 milyon nəfər artıb, bunun da 100 milyonundan çoxu məhz az gəlirli ölkələrin payına düşür. Növbəti 5 ildə belə ölkələrdəki internet istifadəçilərinin sayına daha 460 milyon nəfərin əlavə olunacağı gözlənilir.
Hesabata görə, Azərbaycanda 2008-ci ildə quraşdırılan kompüter proqramlarının ancaq 10 faizi lisenziyalı olub, qalan 90%-i isə pirat, yəni oğurluq proqramlardır.
Bu göstəriciylə Azərbaycan dünyanın ən çox piratçılıq yayılan 6-cı ölkəsidir.
Amma BSA-ın araşdırmasına görə, son 4 ildə Azərbaycanda bu sahədə müəyyən irəliləyişlər əldə olunub. Çünki 2005-2006-cı illərdə Azərbaycanda proqram təminatı piratçılığının səviyyəsi 94 faiz idisə, 2007-ci ildə bu rəqəm 92 faizə, ötən il isə 90 faizə enib.
Cənubi Qafqaz ölkələri öndə gedir
Ümumilikdə siyahıya 95 faizlə Gürcüstan, 92 faizlə Banqladeş, Ermənistan və Zimbabve başçılıq edirlər.
| 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. | Gürcüstan Banqladeş Ermənistan Zimbabve Şri Lanka Azərbaycan Moldova Yəmən Liviya Pakistan | 95% 92% 92% 92% 90% 90% 90% 89% 87% 86% |
Piratçılığın səviyyəsi ən aşağı olan ölkələr
Proqram piratçılığının səviyyəsi ən aşağı olan 10 ölkə isə bunlardır:
| 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. | ABŞ Yaponiya Lüksemburq Yeni Zelandiya Avstriya Belçika Danimarka İsveç İsveçrə Avstraliya | 20% 21% 21% 22% 24% 25% 25% 25% 25% 26% |
Piratçılığın vurduğu ziyan 53 milyard dollara çatıb
2008-ci ildə dünya üzrə piratçılığın ümumi səviyyəsi 41 faiz olub. Kompüter piratçılığı sayəsində proqram təminatıyla məşğul olan şirkətlərin itkisi 53 milyard dollar olub. Yəni, oğurlanan pirat proqramlarının dəyəri bu qədər olub.
Piratçılıq adambaşına düşən gəlirə bağlıdır
Sözügedən hesabata əsasən, piratçılığın səviyyəsi ən çox ölkə əhalisinin adambaşına düşən gəlir səviyyəsi ilə birbaşa bağlı olur. Piratçılığın «inkişaf etməkdə olan» və «3-cü dünya ölkələri»ndə yayılması da bunu təsdiqləyir.
BSA-nın fikrincə, kompüterləşmə prosesi belə ölkələrdə adambaşına düşən gəlirlərin artım tempindən daha sürətlə gedir. Bu da yeni-yeni proqramlara ehtiyac yaradır və aşağı alıcılıq qabiliyyəti üzündən belə ölkələrdəki kompüter istifadəçiləri onlar üçün yetərincə baha olan lisenziyalı proqramlar əvəzinə, pirat proqramlar almağa üstünlük verirlər.
Bakıda lisenziyalı proqram almağa azı 300 manat xərcləyirsən, qara bazarda isə 5-10 manat
Hesabatdakı bu cür fikirləri Bakıdakı proqram təminatı qiymətləri də sübut edir. «Microsoft» proqramlarının rəsmi pərakəndə satışıyla məşğul olan «Best Computers» şirkətindən aldığımız məlumata görə, hər bir istifadəçi kompüteri üçün vacib olan 2 əsas proqramın alınmasına azı 300 manat xərcləmək lazımdır. Misal üçün, «Microsoft Windows Vista» proqramının ən bəsit formasının qiyməti 100 manat, yazı və cədvəllərin tərtibi üçün lazım olan Microsoft Office proqramının ən bəsit versiyası isə 200 manatdır.
Eyni proqramları isə disk satışı mağazaları və qara bazarda 3-5 manata əldə etmək mümkündür.
İnternetin inkişafı piratçıların da sayını artırır
Hesabata görə, dünya üzrə internet istifadəçilərinin sayının artması və sürətli internet xətlərinin yayılmasıyla piratçılıq daha da geniş vüsət alacaq. Çünki bütün dünyadakı internet istifadəçilərinin sayı ötən il 135 milyon nəfər artıb, bunun da 100 milyonundan çoxu məhz az gəlirli ölkələrin payına düşür. Növbəti 5 ildə belə ölkələrdəki internet istifadəçilərinin sayına daha 460 milyon nəfərin əlavə olunacağı gözlənilir.