-
Sayman Aruz
Altmış milyon boş beyin, boş əl...
Sevgilim, gəl bir az kədərlət məni,
gəl məni tərk elə, qoy tənhalaşım.
Gəl otur bax mənə, qoy gözlərinin
dibində boğulub mən dəryalaşım!
Gəl bir az söy məni, gəl tənqid elə,
insan şad olanda vətənsizləyir!
Səni inandırım, mən güləndə də
qəlbimin içində kədər sızlayır.
Gəl bir az, get bir az, qoy küçəmizin
üzünə allahın izi çəkilsin!
Gəl adım üstündən qırmızı xət çək,
üzümə allahın izi çəkilsin!
Gəl tüpür üzümə, de ki, ay axmaq!
nədir axtardığın? Azadlıq? Vəfa?
“Toylar” ölkəsində şad olmaq olmaz,
səni başa düşməz içi boş qafa!
Nəyimə lazımdır bu ev, bu ocaq?
bu altmış milyon boş beyin, boş əl.
Bizim şadlığımız gəldi-gedəridir,
ya keçəl həsəndir, ya həsən keçəl!
Gəl al qələmimi sanc ürəyimə
qoy bir də sevməyim, yara almayım!
Oturub boş vaxtlar yaşamaqdansa,
kağızda azadlıq qaralamayım!
Gəl bir az döy məni, mən kiməm axı!?
Toylar kralıyam? “Rəisəm? Nəyəm?
Bu şadlıq, bu şənlik mənim kimi bir,
vətənsiz insana yaraşar bəyəm!
Vətəndən deyəndə dil edam olur,
dili dilim olur dil çıxardanın!
Nədirsə yoxluğu yaman ağrıdır,
tifağı dağılsın dil çıxardanın!
Gəl çək bu torpağı ayaq altından
geydir ki, tapdanmış bədənim olsun.
Gəl sər bu torpağı sinəmin üstə
vətənim olmadı, kəfənim olsun!
Qəlbimdə yerin ağrıyır
Qəlbimdə yerin ağrıyır,
Bilmirəm darıxır, nədir!
Urmuda Gölün ağrıyır,
Bilmirəm darıxır, nədir!
Bilmək istəsən nə qədər
Yorğunam, istidən soruş.
Dodağımda siqaretin
Yaydığı tüstüdən soruş...
Qayıt getdiyin yollardan,
İzini də götür apar.
Gəl məndə yerə vurduğun,
Dizini də götür apar!
Bəzən heçnəm olmayanda,
Sevgi təskin verir mənə.
Bəzən içib dəm olanda,
Acıqlanıram vətənə!
Niyə bizim ürəyimiz ,
Şadlığı tıxmır, Allahım!?
Niyə bizim ölkəmizdə,
Zindanı yıxmır Allahım?
Təsadüfən doğulsaq da,
Həqiqətən "rədd" oluruq!
Biz həyatın sahilində,
Cəzr oluruq, mədd oluruq!
Küçələrə su səpmişəm,
Yar gəlib çıxmır ki, çıxmır.
Mən cəhənnəm, yataqdaki
Nostaljimizə darıxmır!
Mən, mən, aman mən əlindən
“Mən”in quyusu dərindir.
Dur gəl birlikdə darıxaq,
Tənha darıxmaq çətindir.
*
Mənliyim səninlə gedib,
Sənliyimlə oturmuşuq.
Əlli-əlli dərdləşirik,
Yerin boş, yaxşı vurmuşuq!
ölək müstəntiqin canı sağ olsun
Sən də mənim kimi tənhasan qadın,
Hər gün öz içində qucaqlanırsan.
Tənha güllə kimi, tənha gül kimi,
Ancaq sinələrə sancaqlanırsan!
“Bəlkə”lər içində ömürün keçir
“Amma”lar içində tənhalaşırsan.
Sən ey yer kürəsi, bir nehrə kimi
Həmişə ayrılıq çalxalayırsan!
Səni axtarmasam bil ki, hardasa
Dodağım tikilir və ağlayıram!
Bombanı bağlayıb duyğularıma
Sayın prezidenti qucaqlayıram!
Səni axtarmasam, qəbrimi axtar,
Içində sənsizlik səni büzüşüb.
Məni satmasan da, qəbirimi sat
Ölüm ticarəti yaman qızışıb.
Ruhum quylansa da vətən naminə,
Cismim koç edibdir ana vətəndən.
Başım azadlığa qarışıb, gülüm,
Səni axtarmasam incimə məndən...
Bizi dinləyiblər, ifşa olmuşuq
Indi bilirlər ki, səni sevirəm.
Etiraf edək ki, tənhayıq qadın,
Sabah asılacam, yəni sevirəm!
Azadlıq sadəcə meydan adıdır,
Bunu müstəntiqin təpiyi dedi.
Kağıza yazdım ki, sən, vətən, sevgi,
Məhbəsin divarı başımı yedi...
Gəl ölək, onsuz da öldürəcəklər
Ölüm azadlığı həmişə seçir.
Həqiqət burada qadın adıdır,
Hər gün pəncərəmin önündən keçir!
Həqiqət qadındır, çirkin və xain
Üzü “Azadlığa” gedir həmişə.
Burada Sədaqət, Səadət, Vəfa,
Hər axşam yatağa gedirlər “işə”..
Həblərin gücünə gecə yuxlayıb
Maşın siqnalıyla oyanan qadın,
ölək müstəntiqin canı sağ olsun
Etiraf hökmünə yazılıb adın...
O qədər satdı ki kişinin oğlu...
Allahım, darısqal evlərimizdə,
az qalır qəbir tək sıxılıb ölək.
Torpaq ki vermədin vətən salmağa,
bir qarış torpaq ver, yıxılıb ölək.
Yenə oturmuşuq, siqaret və mən...
Bu rəngli şəhərin adı paytaxtdır.
Yorğunam bir qurdun tənhalığı tək,
“Allahım, qoyunlar necə xoşbəxtdir”!
Hər şeyi bilirsən, amma Tanrıcan,
heç kim olduğumçün məni bilmədin!
Qəlbimdə qəzəb var, gözümdə araq,
yazıq, sən heç gecə yata bilmədin...
Mənim kimilərin nəslin kəsiblər,
sənin göndərdiyin molla “mələklər”!
Bütün bu yolların sonunda “heç” var,
gedənlər bir daha gəlməyəcəklər!
Fontanlar bağında, Qız qalasında
Təbrizi düşünmək, maraqlı işdir...
Bu yetmiş metrəlik bayrağın altda
vətənsiz üşünmək maraqlı işdir...
Bizim payımıza söyüş yazıblar,
bir qrup “ziyalı”, yəni avara!
Bir ovuc vətəni olmayan quşlar
bir ovuc dən üçün qonar divara...
O qədər satdı ki, kişinin oğlu,
and içmək istədi, torpaq tapmadı.
Tanrı yuxarıdan üç alma atdı
səni düşünürdü, heç nə qapmadı...
Bir şeylər vardı ki, sən anlamadan
anlına yazılır və səni seçir...
Görsən küçənizdə polis dayanıb
bil ki, ürəyindən azadlıq keçir
Fuko, mənə kömək eylə
Səsim özümə çatmır heç
Sənə gəlib çata bilməz.
Gəl məni də götür apar
Yoxsa gecə yata bilməz.
Nəsə elə bu ayrılıq
olduğu yerdə dayansın.
Pərdəni çək bu kədərli
şəhər məndən aralansın.
Nəsə elə bu “adamlar”
adam kimi görünsünlər.
Tanrılar da bizim kimi
torpaq üstə sürünsünlər.
Nəsə elə doğramayım
sənlə dolu damarımı.
Bir öpüşlük canım qalıb
gəl bitir intizarımı.
Gözüm baxır dilim amma
nəsə söyləyə bilməyir.
Off məni hətta Mövlanə
adam eyləyə bilməyir!
Neçə vaxtdır güzgüdəki
tənha dam söyür məni
İçimdəki hakimiyyət
qandallayır, döyür məni.
Mən özümdə yorulmuşam
gəl bir az səndə dincəlim.
O qədər qandal gördü ki,
azadlığı tutmur əlim!
Gəl məni də götür apar
o küsüb getdiyin yerə
O mənimlə başladığın
o mənsiz bitdiyin yerə!
Neruda, inqilab ölüb
Səməd düşüb dillərindən.
Fuko, mənə kömək eylə
Markes yapış əllərimdən!
Kimsə aparır ki, geri gəlməyim...
Ömür də boşuna uzanır gedir
Üzümdə saqqalın uzanması tək.
Nəsə kölgəm belə şıltaqlıq edir
Deyir buralardan gəl çıxıb gedək.
Haraya gedək ki, sən olmayasan
Sənə bənzəməsin gözəl qadınlar!
Bütün inqilablar sənə görədir
Bütün küçələrdə sənin adın var!
Bu zindan qoxuyan kədər əlindən
Haraya gedək ki, bir az dincələk?
Bu mini yübkalı şəhər əlindən
Harada uzanıb, abırla ölək!?
Burada hər şeyin bir inkarı var
“Hə”lərin hamısı ölüb inan ki!
Şəhərdə külək var və şam ağaclar
Barmağın tovlayır adama sanki!
Haraya gedək ki, haramız qalıb?
Çoxdan uduzmuşuq ana vətəni
Küləklər şəhəri deyilən yerin
Küləyi götürüb aparıb səni!
Elə gözəlsən ki, günəş yuxudan
Gözünə göz dikir sonra oyanır.
Elə böyüksən ki, mənim sevgilim
Hətta azadlıq da səndən utanır!
Mən isə bir heçəm, küçəndən keçən
O ondan, o yüzdən, mindən biriyəm.
Yarımçız sevgilər diyarındayam
Şükürlər tanrıya, hələ diriyəm!
Çəkirəm ucuzlu siqaretləri
Öpürəm titrəyən ac dodaqları.
Hərdənbir yazıram sərbəst bir şeir
Söyürəm bu millsiz* qurumsaqları!
Harasa gedirəm, tam qaranlıqdı
Həyat and içib ki, mən dincəlməyim!
Meşokun içində pişik kimiyəm
Kimsə aparır ki, geri gəlməyim...
____________
*milsiz: milliyəm deyib millət adına pul və ad qazananlar